Door mijn lieftallige echtgenoot werd ik vandaag gewezen op een aflevering van ‘Broodje gezond’ van de KRO/NCRV, waarin wordt ‘onderzocht’ wat nu gezonder is: roomboter of margarine. Toen ik vanmiddag de opname van de uitzending vond op het internet, gingen er bij mij direct alarmbellen rinkelen. Er werd namelijk verteld dat de gemiddelde Nederlander 1 pakje roomboter per maand eet en dat margarine twee keer zoveel werd gebruikt en dat dat steeds minder wordt. Sommige mensen raken helemaal geen margarine meer aan en eten alleen roomboter. Mijn intuïtie zei gelijk dat het hier om een verkapte promotie van margarine moest gaan….., toch maar even voor de zekerheid de aflevering afkijken.
Verderop in de aflevering mochten we ook even in de fabriek kijken waar margarine wordt gemaakt. De medewerker die de journalist rondleidde, flapte eruit dat de ingrediënten vooral goedkoop moesten zijn. Er werden ook smaakstoffen toegevoegd om het product op boter te doen lijken. Toen de journalist vroeg of dit een gezond product was, moest de medewerker net iets te lang nadenken naar mijn bescheiden mening. Geniaal vond ik hoe later de vergelijking tussen koeien en de margarinefabriek tot stand kwam: een koe is eigenlijk een fabriek op poten en dus is margarine gezond…..
Goed, mijn skinny jeans begon helemaal af te zakken toen er een ‘wetenschapper’ en ‘arts’ aan het woord kwamen die nog steeds beweren dat onverzadigde vetten gezonder zijn dan verzadigde vetten en dat afzetting van cholesterol in de aderen onder andere veroorzaakt wordt door roomboter. Alle vetten die boven kamertemperatuur (21 graden) pas vloeibaar worden, zijn verzadigde vetten en hebben letterlijk hun weerslag op je aderen, aldus de wijze heren. En daarmee werd naast roomboter ook kokosolie in een kwaad daglicht gesteld, omdat dit per 100 gram vet, de meeste verzadigde vetten bevatte, namelijk 85 gram. Dat (inheemse) volksstammen die verreweg het gezondst leven, overal kokosolie voor gebruiken, werd niet meegenomen in de onderzoeken. Ook de Ayurvedische geneeskunst niet, die veel gebruik maakt van ghee (boterolie van roomboter van gras gevoerde koeien, die ook boven de 21 graden pas vloeibaar wordt). Hoe die afzetting in de aderen overigens tot stand zou komen in een levend lichaam is mij volstrekt onduidelijk, aangezien je lichaam bij leven niet onder de 21 graden Celsius zal komen.
Cholesterol
Omdat ook in dit programma cholesterol weer in een kwaad daglicht wordt gesteld, wil ik graag even beschrijven wat cholesterol nu precies is, zodat je zelf verder kunt onderzoeken wat voor jou wel en niet gezond is. Ik heb liever dat je het voor jezelf onderzoekt, dan dat je mij of misschien juist dit programma gelooft.
Cholesterol is een witte waasachtige stof. Het is geen vet, maar een vorm van alcohol. Dit wordt ook wel lipide alcohol genoemd. Cholesterol wordt bij zoogdieren in alle cellen aangetroffen, met name in de hersenen en zenuwweefsel. Cholesterol is bijzonder belangrijk voor de structuur van de cellen, het is de voorloper van hormonen, wordt gebruikt om vitamine D te kunnen halen uit zonlicht en wordt gebruikt om galzuur en –zouten aan te maken.
Cholesterol heeft een slechte naam gekregen in de loop der jaren. Er is veel kwaad over gesproken, cholesterol zou je aderen doen dichtslibben en de oorzaak zijn van hart- en vaatziekten. Uit diverse onderzoeken is echter gebleken dat er helemaal geen verband bestaat tussen cholesterol en hart- en vaatziekten. Sterker nog, een laag cholesterolgehalte is levensgevaarlijk.
Onze hersenen bestaan voor ruim 60% uit vet en cholesterol. Een kwart van ons cholesterol bevindt zich in onze hersenen. Als je bedenkt dat de hersenen maar 2% uitmaken van ons lichaamsgewicht, dan zegt dat nogal wat, zeker als je weet dat alle lichaamscellen cholesterol bevatten. Mensen met hersenaftakeling vertonen ernstige tekorten aan cholesterol en vet.
Diverse onderzoeken tonen aan dat een hoog cholesterolgehalte de kans op problemen met de hersenen verlaagt en de kans op een lang leven verhoogt. Verzadigde vetten in je voeding, zijn dus essentieel.
Celwanden & hersenen
De cellen van je lichaam hebben een celwand en dat is het communicatiecentrum van de cel. Om goed te kunnen functioneren, moet dit communicatiecentrum super stevig en krachtig zijn. Deze celwand celwand hoort voor 50% uit verzadigd vet te bestaan en dat betekent dat je ook verzadigde vetten zult moeten binnenkrijgen. Krijg je die niet binnen dan gaan die celwanden de minder gezonde vetten gebruiken bij gebrek aan beter, met als gevolg: slappe celwanden. Dit verstoort de communicatie van de cellen. Receptoren van voedingsstoffen en hormonen zitten allemaal bovenop de celwand, dus de celwanden moeten van de juiste kwaliteit zijn. Als je weet dat de conditie van je hormoonhuishouding verantwoordelijk is voor hoe jij je lichamelijk en geestelijk voelt, dan snap je wellicht hoe belangrijk dit is.
De hersenen bestaan voor 60% uit vet, waarvan 50% verzadigd vet is. Cholesterol, wat je haalt uit verzadigde vetten, is essentieel om je gelukkig te voelen. Cholesterol zorgt ervoor dat de receptoren van serotonine geactiveerd worden. Serotonine is het gelukshormoon.
Verzadigde vetten
Wellicht dat je, net als ik, tot de conclusie bent gekomen dat juist verzadigde vetten (waaronder roomboter en kokosolie) essentieel zijn voor een goede gezondheid. Dierlijke vetten van landdieren zijn altijd verzadigde vetten. Het advies van de wetenschapper en de arts in dit programma om verzadigde vetten te mijden, is ongeveer 60 jaar oud. Helaas heeft dit advies niet geleid tot minder hart- en vaatziekten. Sterker nog, er is een explosie van hart- en vaatziekten de afgelopen jaren. Zoals eerder aangegeven nuttigden onze voorouders over de hele wereld in meer of mindere mate dierlijke vetten van landdieren en/of kokosolie. De gezondheid van deze mensen was subliem en er was geen sprake van hart- en vaatziekten of dichtslibbende aderen. Derhalve denk ik dat het advies om verzadigde vetten te laten staan, niet het beste advies is. Met uitzondering van transvetten, wat een kunstmatig verzadigd vet is, dat ten alle tijden moet worden vermeden. In het programma werd hier trouwens geen oordeel over gegeven, wat vreemd is, omdat juist transvetten veel gezondheidsproblemen veroorzaken. Misschien dat het weglaten van een oordeel hierover iets te maken had met het feit dat Unilever (het bedrijf dat bezocht werd in het programma), ook harde margarine verkocht (lees kunstmatig verzadigd vet).
Conclusie
In mijn optiek is er dus helemaal niets op tegen om natuurlijke verzadigde vetten te eten, sterker nog het is essentieel om gezond te blijven en dit wisten onze voorvaderen. Natuurlijke verzadigde vetten (dierlijke vetten en kokosolie) kunnen warm en koud gegeten worden, zonder dat er schadelijke stoffen vrijkomen bij verhitting. Alle verzadigd vetten (behalve transvetten) leveren de vitamines A, D, E en K. Deze vitamines zijn in-vet-oplosbare vitamines. De dierlijke vormen van verzadigde vetten, leveren echter de vitamines die het best opneembaar zijn voor de mens. Dit in tegenstelling tot de bewering in het programma dat het niet uitmaakt of je voeding afkomstig is van natuurlijke of onnatuurlijke bron. Oei oei, wat een gevaarlijke uitspraak!
Overigens is het wel belangrijk om te kiezen voor een goede bron van verzadigde vetten. Kokosolie of dierlijke producten van biologische dynamische veeteelt waar de dieren een goed leven en natuurlijke voeding hebben (gehad) en veel buiten zijn (geweest). Helaas werd hier in het programma ook geen onderscheid in gemaakt en dat is heel erg jammer, aangezien juist medicijnresten, hormonen en ziekten van slecht verzorgde dieren, ook in ons lichaam zorgen voor problemen. Ziek voedsel veroorzaakt ziekte, logisch toch?
Zoals ik al eerder aangaf was deze aflevering van ‘Broodje gezond’ dus niets anders dan een reclameboodschap voor Unilever om de verkoop van margarine en andere plantaardige oliën en vetten weer op te krikken. Mocht de programmering geslaagd zijn, dan zullen we zien dat het aantal zieke mensen weer gaat toenemen, wat ook weer fijn is voor de farmaceutische industrie.
Blijf bij jezelf, luister naar je lichaam, kies wat je hart je ingeeft en geniet van het leven. Namasté
